Madde 16 - Şikayet ve Şartlar

İİK m. 16 – Şikayet ve Şartlar

MADDE 16- Kanunun hallini mahkemeye bıraktığı hususlar müstesna olmak üzere icra ve iflâs dairelerinin yaptığı muameleler hakkında kanuna muhalif olmasından veya hâdiseye uygun bulunmamasından dolayı icra mahkemesine şikâyet olunabilir. Şikâyet bu muamelelerin öğrenildiği tarihten yedi gün içinde yapılır. Bir hakkın yerine getirilmemesinden veya sebebsiz sürüncemede bırakılmasından dolayı her zaman şikâyet olunabilir.

 

Açıklamalar

Şikayet konusu işlem, icra iflas dairesince yapılmalıdır. Ancak, kanunda açıkça öngörülen hallerde, diğer organlara karşı da şikayet yoluna başvurulabilir. Bu durumlarda, görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemesidir (m. 290/IV): İflas dairesi, m. 227 Alacaklılar toplanması, m. 225 İflas bürosu, m. 221/IV Konkordato komiseri, m. 290/IV Malvarlığının terki suretiyle konkordato alacaklılar kurulu kararı, m. 309/ç.

İcra memurunun İİK’dan aldığı yetki ile yaptığı işlemler dışında kalan işlemleri şikayete konu olmaz. Örneğin, ihtiyati tedir kararının icrası sırasındaki kanuna aykırı işlemleri

Şikayet nedenleri 4 ana başlık halinde incelenebilir: 1.   İşlemin kanuna aykırı olması (örneğin, icra memurunun alacaklının talebi olmadan haciz yapması) 2.   İşlemin hadiseye uygun olmaması İcra memuruna takdir hakkı verilen hallerde, örn. m. 83, 114 3.   Bir hakkın yerine getirilmemesi 4.   Bir hakkın sebepsiz yere sürüncemede bırakılması Şikayet yoluna sadece icra takibinin tarafları değil, icra memurunun yapılan bir işlemden olumsuz etkilenen her kişi, hukuki yarar veya kamu yararı var olduğu sürece başvurabilir.

Üçüncü kişiler (rehin hakkı sahibi diğer alacaklılar, açık arttırmaya pey sürmek yoluyla katılanlar) de şikayet talebinde bulunabilir.

Şikayette karşı tarafın gösterilmemesi, şikayet talebinin reddini gerektirmez. Uygulamada yargılama giderlerini karşı tarafa yükletmek için şikayette karşı taraf gösterilmektedir. Ancak, karşı tarafın bizzat şikayet konusu işlemi yapması ya da sebep olması dışında şikayet giderlerinden sorumlu tutulmaması gerekir.

7 günlük süre, tebliğ edilmişse tebliğden itibaren başlar.  Tebliğ edilmemişse, işlemi öğrendiği tarihten itibaren başlar.

Bazı hallerde, şikayet süresinin başladığı tarih Kanun’da belirtilmiştir. (ihale ile ilgili yolsuzluklar en geç ihale gününde öğrenildiği kabul edilir.)

Süre, hak düşürücü niteliktedir, sürenin geçip geçmediği kendiliğinden gözetilir.

Hakim görüşe göre, şikayet süresi elde olmayan sebeplerle kaçırılmış ise eski hale getirme yoluna başvurulamaz.

7 günlük sürenin iki istisnası bulunmaktadır: 1.     Bir hakkın yerine getirilmemesi veya sebepsiz sürüncemede bırakılması (her zaman başvurulabilir.) 2.     Kamu düzenine aykırılık

Şikayet, doğrudan şikayet konusu işlemi yapan icra dairesinin bağlı bulunduğu icra mahkemesine yapılmalıdır.  İcra dairesi, kendisine yapılan şikayeti icra mahkemesine göndermez.

Kıymet takdirine ilişkin şikayetler, yetkisiz icra mahkemesine yapılırsa, yetkisizlik kararı verilir, m. 128/a/III

Basit yargılama usulüne tabiidir, HMK m. 119 geçerli değildir, dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmez, gider avansı alınmasına gerek yoktur.

Şikayet kendiliğinden icrayı durdurmaz.